Część I. Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania przedsiębiorczości

Nazwa jednostki

dydaktycznej

Wymagania podstawowe

uczeń będzie umiał:

Wymagania rozszerzające

uczeń będzie umiał:

Wymagania dopełniające

uczeń będzie umiał:

1. Rozwój człowieka

• posługiwać się pojęciami i terminami: potrzeba, osobowość, asertywność, kreatywność, przedsiębiorczość, stres,
• scharakteryzować hierarchię potrzeb,
• wymienić czynniki mające wpływ na zmianę hierarchii potrzeb,
• scharakteryzować różne typy osobowości człowieka,
• scharakteryzować zasady rozwoju osobistego,
• wymienić cechy człowieka asertywnego,
• objaśnić, na czym polega kreatywnośći przedsiębiorczość człowieka,
• ocenić mocne i słabe strony własnej osobowości,
• scharakteryzować podstawowe psychologiczne teorie człowieka

• uzasadnić konieczność zaspokajania potrzeb przez człowieka,
• wskazać zależność między zachowaniem człowieka a jego potrzebami,
• wyjaśnić, co to jest stres i jak można sobie z nim poradzić,
• wskazać, jakimi cechami powinien odznaczać się przywódca,
• wskazać różnice między psychologicznymi teoriami człowieka

• odróżniać asertywność od uległości i agresywności,
• dokonać trafnej i uzasadnionej samooceny,
• ocenić efektywność poszczególnych psychologicznych teorii człowieka w praktyce

2. Role społeczne

i organizacyjne

• posługiwać się pojęciami i terminami: role: społeczne, organizacyjne, kierownicze, konflikt ról,
• scharakteryzować role, które człowiek odgrywa w swoim życiu,
• rozróżniać role społeczne i organizacyjne,
• wyjaśnić, dlaczego człowiek zachowuje się odmiennie w różnych sytuacjach

• wyjaśnić, na czym polega konflikt ról,
• scharakteryzować role kierownicze

• wskazać przyczyny występowania konfliktu ról,
• podać sposoby rozwiązywania konfliktu ról,
• uzasadnić konieczność znajomości roli, którą odgrywa dana osoba

3. Autoprezentacja

• przygotować się do autoprezentacji,
• dokonać autoprezentacji,
• ocenić autoprezentację

• poprawić błędy popełniane podczas autoprezentacji,
• omówić techniki wywierania wpływu na innych ludzi

• wyjaśnić znaczenie autoprezentacji przy wywieraniu wpływu na innych ludzi

4. Komunikacja

interpersonalna

• omówić proces komunikacji interpersonalnej,
• wymienić bariery komunikacji,
• wymienić czynniki wpływające na efektywną komunikację,
• scharakteryzować podstawy dobrej komunikacji

• scharakteryzować przebieg negocjacji,
• wymienić zasady skutecznej argumentacji,
• wymienić zasady ustępowania

• ocenić proces komunikacji interpersonalnej,
• wymienić czynniki wpływające na przebieg negocjacji,
• przeprowadzić negocjacje

5. Podejmowanie decyzji

• posługiwać się pojęciami i terminami: problem decyzyjny, decydent, decyzja, racjonalność decyzji, informacja, luka informacyjna, użyteczność informacji,
• scharakteryzować proces podejmowania decyzji,
• wymienić i scharakteryzować rodzaje racjonalności decyzji,
• omówić formy podejmowania decyzji,
• wymienić i scharakteryzować cechy użytecznej informacji

• wymienić bariery racjonalności decyzji,
• wskazać wady i zalety decyzji indywidualnych i grupowych,
• wymienić kryteria oceny rozwiązań problemu decyzyjnego,
• odróżnić informacje od wiadomości,
• objaśnić pojęcie luki informacyjnej

• ocenić poprawność podjętej decyzji,
• wskazać na potrzebę racjonalności decyzji,
• omówić rodzaje decyzji,
• podać przykłady decyzji racjonalnych i nieracjonalnych,
• zidentyfikować różne źródła pozyskiwania informacji,
• ocenić użyteczność uzyskiwanych informacji

Część II. Makrouwarunkowania przedsiębiorczości

Nazwa jednostki

dydaktycznej

Wymagania podstawowe

uczeń będzie umiał:

Wymagania rozszerzające

uczeń będzie umiał:

Wymagania dopełniające

uczeń będzie umiał:

6. System gospodarki

rynkowej

• posługiwać się pojęciami: konsument, zasoby, rynek, podaż, popyt, równowaga rynkowa, pieniądz,
• wymienić podmioty gospodarki rynkowej i kreślić ich role,
• wyjaśnić rolę rynku w gospodarce,
• omówić funkcje pieniądza.

• wymienić i scharakteryzować zasoby występujące w gospodarce,
• omówić proces okrężnego obiegu dochodów,
• wyjaśnić prawa popytu i podaży.

• scharakteryzować czynniki wpływające na popyt i podaż,
• określić punkt równowagi rynkowej,
• ustalić powiązania zachodzące między podmiotami występującymi w okrężnym obiegu dochodów

7. Makrootoczenie

przedsiębiorstwa

• posługiwać się pojęciami: przedsiębiorstwo, makrootoczenie przedsiębiorstwa,
• wymienić i scharakteryzować elementy wchodzące w skład makrootoczenia przedsiębiorstwa

• podać cechy makrootoczenia przedsiębiorstwa,
• opisać szanse i zagrożenia przedsiębiorstwa, wynikające z jego makrootoczenia,
• scharakteryzować współpracę międzynarodową

• wyjaśnić, dlaczego makrootoczenia firm działających na różnych rynkach są różne,
• wskazać potrzebę znajomości zjawisk zachodzących w makrootoczeniu przedsiębiorstwa,
• objaśnić wpływ poszczególnych elementów wchodzących w skład makrootoczenia na działalność przedsiębiorstwa

8. Globalizacja gospodarki

• wyjaśnić pojęcie globalizacji,
• wyjaśnić przyczyny globalizacji,
• wymienić korzyści wynikające z globalizacji

• scharakteryzować globalizację mediów i kultury,
• omówić cechy gospodarki globalnej

• wyjaśnić zachowania konsumenta i przedsiębiorstw w gospodarce globalnej

9. Otoczenie ekonomiczne przedsiębiorstwa

• posługiwać się pojęciami i terminami: dochód narodowy, produkt narodowy brutto, produkt krajowy brutto, inflacja, bezrobocie, eksport, import, bilans płatniczy, bilans handlowy, kurs walutowy, recesja, koniunktura,
• opisać podstawowe mierniki wzrostu gospodarczego, takie jak: PKB, PNB, dochód narodowy,
• identyfikować rodzaje inflacji w zależności od przyczyn jej powstania oraz poziomu stopy inflacji

• scharakteryzować wpływ wzrostu gospodarczego na działalność przedsiębiorstw,
• analizować skutki inflacji,
• scharakteryzować zjawisko recesji w gospodarce,
• scharakteryzować zjawisko dobrej koniunktury w gospodarce

• obliczyć dynamikę PKB i stopę inflacji,
• porównać wielkość dochodu narodowego w krajach słabo i wysoko rozwiniętych,
• wymienić zalety i wady dochodu narodowego jako miernika rozwoju gospodarczego,
• analizować tempo wzrostu gospodarczego w kraju i za granicą,
• analizować zmiany poziomu inflacji w Polsce i innych krajach,
• omówić bilans płatniczy i bilans handlowy,
• wykorzystywać rocznik statystyczny jako źródło informacji do charakteryzowania zjawisk ekonomicznych

10. Rola państwa

w gospodarce

• posługiwać się pojęciami i terminami: budżet państwa, bank centralny, polityka fiskalna, podatki, transfery, wydatki rządowe, polityka monetarna, stopa procentowa, stopa rezerw bankowych, operacje otwartego rynku, interwencjonizm państwowy,
• wymienić i scharakteryzować funkcje państwa,
• objaśnić konstrukcję budżetu państwa,
• wyjaśnić znaczenie i funkcje banku centralnego,
• scharakteryzować zasady i narzędzia polityki monetarnej,
• wyjaśnić zasady i narzędzia polityki fiskalnej,
• wymienić cele społeczne w państwie,
• identyfikować rodzaje wydatków na cele społeczne

• wyjaśnić znaczenie deficytu państwa i podać sposoby jego pokrywania,
• wyjaśnić różnicę między deficytem państwa a długiem publicznym,
• opisać rolę Rady Polityki Pieniężnej,
• objaśnić wpływ polityki fiskalnej na rozwój gospodarki,
• wskazać powiązania między poszczególnymi wydatkami na cele społeczne

• wykazać wpływ polityki monetarnej na działalność przedsiębiorstw,
• scharakteryzować budżet państwa na dany rok,
• wskazać rolę państwa w działalności gospodarczej,
• wskazać dodatnie i ujemne strony sterowania gospodarką za pomocą polityki monetarnej i polityki fiskalnej,
• scharakteryzować politykę monetarną i politykę fiskalną w Polsce,
• scharakteryzować przejście Polski do gospodarki rynkowej,
• uzasadnić rolę budżetu państwa w zaspokajaniu potrzeb społecznych

11. Rynek pracy

• posługiwać się pojęciami i terminami: rynek pracy, podaż pracy, popyt pracy, bezrobocie,
• wymienić i scharakteryzować czynniki wpływające na podaż i popyt na pracę,
• omówić równowagę na rynku pracy,
• identyfikować przyczyny i rodzaje bezrobocia

• wyjaśnić relację między wysokością płacy a wielkością popytu na pracę i wielkością podaży pracy,
• wykazać wpływ polityki rządu na rynek pracy,
• objaśnić wpływ związków zawodowych na rynek pracy,
• scharakteryzować sposoby zmniejszenia bezrobocia,
• scharakteryzować stosowane przez państwo narzędzia przeciwdziałania bezrobociu

• objaśnić specyfikę rynku pracy na tle innych rynków gospodarki narodowej,
• obliczyć współczynnik aktywności zawodowej,
• scharakteryzować bezrobocie w Polsce i porównać je z bezrobociem występującym w innych krajach,
• wskazać zależność między typami i stopą bezrobocia a rozwojem gospodarczym kraju,
• obliczyć stopę bezrobocia,
• wymienić organy administracji rządowej ds. bezrobocia

12. System finansowy

gospodarki

• posługiwać się pojęciami i terminami: rynek finansowy, rynek pieniężny, rynek kapitałowy, instrumenty finansowe, instytucje finansowe,
• wymienić i scharakteryzować składniki rynku finansowego,
• wymienić i scharakteryzować instrumenty finansowe,
• wymienić instytucje finansowe,
• opisać funkcjonowanie giełdy papierów wartościowych

• odróżnić rynek pieniężny od rynku kapitałowego,
• wyjaśnić cele rynku pieniężnego i rynku kapitałowego,
• omówić role instytucji finansowych w gospodarce

• omówić rolę, jaką odgrywa system finansowy w gospodarce,
• wymienić instrumenty rynku kapitałowego w Polsce,
• wskazać zasady gry na giełdzie,
• interpretować najważniejsze wskaźniki giełdowe,
• ocenić aktualne wskaźniki GPW

13. Współpraca Polski

z zagranicą

• posługiwać się pojęciami i terminami: wymiana międzynarodowa, wymiana handlowa, bilans handlowy, eksport, import,
• wyjaśnić znaczenie międzynarodowej integracji gospodarczej,
• wymienić etapy międzynarodowej integracji gospodarczej,
• omówić ideę Unii Europejskiej
•  

• omówić zasady polityki Unii Europejskiej,
• wymienić cztery swobody Rynku Wewnętrznego,
• scharakteryzować działania organizacji międzynarodowych, w których działa Polska

• omówić strukturę eksportu i importu Polski,
• wymienić kraje, z którymi Polska prowadzi wymianę międzynarodową

Część III. Przedsiębiorczość w sferze życia zawodowego

Nazwa jednostki

dydaktycznej

Wymagania podstawowe

uczeń będzie umiał:

Wymagania rozszerzające

uczeń będzie umiał:

Wymagania dopełniające

uczeń będzie umiał:

14. Otoczenie

konkurencyjne

przedsiębiorstwa

• posługiwać się pojęciami i terminami: otoczenie konkurencyjne, konkurenci, substytut, potencjalny konkurent, bariery wejścia, dostawca, nabywca,
• wymienić i scharakteryzować uczestników otoczenia konkurencyjnego,
• wymienić i scharakteryzować bariery wejścia do branży

• wyróżnić i scharakteryzować czynniki wpływające na atrakcyjność branży,
• ustalić konkurentów danego przedsiębiorstwa i ich siłę oddziaływania,
• ocenić bariery wejścia do danej branży,
• ocenić siłę oddziaływania dostawców i nabywców w danej branży

• wykazać, dlaczego przedsiębiorca powinien badać otoczenie konkurencyjne,
• porównać różne branże,
• wskazać sposoby przeciwdziałania pojawieniu się nowych konkurentów,
• dokonać analizy sektora za pomocą metody pięciu sił Portera

15. Strategie przedsiębiorstw

• posługiwać się pojęciami: strategia, przewaga konkurencyjna,
• wymienić i scharakteryzować rodzaje strategii.

• wyjaśnić, dlaczego każde przedsiębiorstwo powinno mieć strategię,
• wymienić czynniki, które powinny być brane pod uwagę przy budowaniu strategii,
• zidentyfikować strategię przedsiębiorstwa

• wymienić i scharakteryzować strategie dużych i małych uczestników rynku,
• podać przykłady różnych strategii przedsiębiorstw,
• scharakteryzować strategie dużych międzynarodowych przedsiębiorstw,
• podać zasady budowania strategii przedsiębiorstwa

16. Formy prawno-organizacyjne

przedsiębiorstw

• posługiwać się terminami: przedsiębiorstwo, osobowość prawna, spółka,
• wymienić oraz scharakteryzować formy prawno-­organizacyjne przedsiębiorstw,
• wymienić i scharakteryzować rodzaje spółek prawa handlowego,
• opisać parametry struktury organizacyjnej,
• scharakteryzować model biurokratyczny i organiczny struktur organizacyjnych

• wymienić czynniki, które wpływają na wybór formy prawno-organizacyjnej przedsiębiorstwa,
• ocenić przydatność poszczególnych form prawno-organizacyjnych przedsiębiorstw w zależności od rodzaju i wielkości przedsiębiorstwa,
• zdiagnozować strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa

• dobrać właściwą formę prawną do różnego typu przedsięwzięć gospodarczych,
• wymienić zalety i wady poszczególnych form prawno-organizacyjnych przedsiębiorstw,
• omówić sposoby prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
• posługiwać się aktami prawnymi regulującymi działalność przedsiębiorstwa jako źródłem informacji,
• omówić czynniki strukturotwórcze

17. Finanse przedsiębiorstwa

• posługiwać się pojęciami: aktywa, pasywa, strata, zysk, koszty, rentowność, dochodowość produktu,
• wymienić składniki bilansu przedsiębiorstwa,
• scharakteryzować próg rentowności,
• scharakteryzować sposoby finansowania działalności przedsiębiorstwa,
• scharakteryzować kredyty zaciągane przez przedsiębiorstwo

• obliczyć zysk netto, zysk brutto,
• obliczyć próg rentowności,
• obliczyć dochodowość produktu,
• obliczyć wskaźniki: rentowności, płynności, zadłużenia,
• objaśnić przydatność bilansu przedsiębiorstwa i rachunku wyników

• scharakteryzować metody wyceny przedsiębiorstwa,
• uzasadnić potrzebę wyceny wartości przedsiębiorstwa,
• ocenić sytuację finansową przedsiębiorstwa na podstawie bilansu i wskaźników finansowych

18. Kierowanie

pracownikami

• posługiwać się pojęciami i terminami: kierowanie, władza, funkcje kierownicze, style kierowania, motywacja,
• scharakteryzować proces kierowania,
• omówić czynniki wpływające na skuteczność kierowania,
• omówić funkcje kierownicze,
• wymienić i scharakteryzować style kierowania,
• wymienić i scharakteryzować podstawowe narzędzia motywacyjne

• wymienić cechy skutecznego kierownika,
• ustalić najbardziej efektywny styl kierowania,
• wyjaśnić, jak należy skutecznie motywować człowieka

• ocenić skuteczność działania kierownika w danej organizacji,
• zdiagnozować za pomocą socjogramu stosunki międzyludzkie w zespole,
• uzasadnić, dlaczego skuteczniejsze jest nagradzanie niż karanie

19. Zasady pracy zespołowej

• scharakteryzować zasady organizacji pracy zespołu,
• opisać sposób tworzenia zespołów,
• scharakteryzować podstawowe techniki planowania działań zespołu

• wymienić czynniki wpływające na efektywność pracy zespołowej,
• wskazać nieprawidłowości w pracy zespołu

• uzasadnić potrzebę integracji i spójności grupy jako warunku koniecznego w pracy zespołowej,
• zdiagnozować pracę zespołu,
• posługiwać się podstawowymi technikami planowania działań zespołowych

20. Biznesplan

• wymienić zasady budowy biznesplanu,
• omówić strukturę biznesplanu

• omówić zastosowanie biznesplanu,
• wskazać konieczność sporządzania biznesplanu w określonych sytuacjach

• opracować biznesplan

21. Zakładanie działalności gospodarczej

• omówić procedurę założenia działalności gospodarczej,
• zidentyfikować organizacje, które należy powiadomić o założeniu działalności gospodarczej

• wypełniać niezbędne dokumenty potrzebne do rozpoczęcia działalności gospodarczej

• przeprowadzić symulację zarejestrowania działalności gospodarczej

22. Etyka w biznesie

• posługiwać się pojęciami i terminami: etyka, lobby, korupcja, mobbing,
• omówić zasady prowadzenia biznesu,
• scharakteryzować zachowania etyczne i nieetyczne

• wyjaśnić, na czym polega odpowiedzialność etyczna przedsiębiorcy wobec innych podmiotów,
• ocenić pod względem etycznym zachowania przedsiębiorstw

• opracować podstawowe założenia kodeksu etycznego

23. Sukces i niepowodzenie w biznesie

• scharakteryzować czynniki wpływające na sukces i niepowodzenie w działalności przedsiębiorstwa,
• zdefiniować pojęcie ryzyka w działalności przedsiębiorstwa,
• wymienić sposoby ograniczenia ryzyka w prowadzeniu działalności gospodarczej,
• scharakteryzować rodzaje kryzysu w przedsiębiorstwie,
• wymienić sposoby restrukturyzacji przedsiębiorstwa

• ocenić ryzyko związane z prowadzeniem działalności,
• zdiagnozować źródła i przejawy kryzysu w przedsiębiorstwie

• wyjaśnić, dlaczego ryzykowne przedsięwzięcia są bardziej opłacalne,
• wyjaśnić, dlaczego ryzyko w działalności gospodarczej jest nieuniknione,
• zaproponować sposób restrukturyzacji przedsiębiorstwa

Część IV. Przedsiębiorczość w rodzinie

Nazwa jednostki

dydaktycznej

Wymagania podstawowe

uczeń będzie umiał:

Wymagania rozszerzające

uczeń będzie umiał:

Wymagania dopełniające

uczeń będzie umiał:

24. Zachowanie rodziny

na rynku

• posługiwać się pojęciami i terminami: użyteczność całkowita, użyteczność krańcowa, mapa obojętności, ścieżka cen,
• identyfikować potrzeby członków rodziny,
• wymienić sposoby zaspokajania potrzeb,
• odróżnić dobra konsumpcyjne od dóbr produkcyjnych,
• scharakteryzować decyzje podejmowane przez konsumenta,
• scharakteryzować sposoby ochrony konsumenta

• odróżniać potrzeby indywidualne od potrzeb zbiorowych,
• rozróżniać potrzeby bieżące i przyszłe,
• objaśnić przebieg krzywej użyteczności, krzywej obojętności i ścieżki cen,
• wyznaczać punkt równowagi konsumenta,
• wykazać przyczyny różnych zachowań gospodarstw domowych na rynku

• określić potrzeby poszczególnych członków własnej rodziny,
• uzasadnić konieczność sporządzania przez gospodarstwa domowe budżetów,
• objaśnić pojęcie kosztów alternatywnych

25. Jak zostać

pracownikiem?

• wymienić i scharakteryzować dokumenty aplikacyjne,
• scharakteryzować proces selekcji pracowników,
• omówić rodzaje umów o pracę,
• wymienić obowiązki pracownika i pracodawcy,
• omówić sposoby ustania stosunku pracy

• przygotować życiorys zawodowy i list motywacyjny,
• przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej,
• wyjaśnić, co musi zrobić pracodawca, aby zatrudnić nowego pracownika

• opisać cechy dobrego pracownika

26. Dochody z pracy

• scharakteryzować różne formy zatrudnienia,
• scharakteryzować różne formy wynagrodzeń,
• scharakteryzować podatki liczone od wynagrodzeń

• rozróżniać formę zatrudnienia stałego i dorywczego,
• posługiwać się terminami wynagrodzenie nominalne i wynagrodzenie realne

• rozróżniać płacę brutto i netto,
• odróżniać przychody z pracy od kosztów pracy,
• obliczyć dochody brutto i netto.

27. Dochody ze świadczeń

• scharakteryzować system zabezpieczenia emerytalnego,
• scharakteryzować system rent

• posługiwać się pojęciem zasiłek,
• wymienić i scharakteryzować różne rodzaje zasiłków,
• scharakteryzować system pomocy społecznej,
• omówić zasady funkcjonowania I, II i III filaru

• ukazać rolę państwa w zakresie świadczeń,
• ocenić system zabezpieczenia emerytalnego,
• wymienić różnych ubezpieczycieli,
• ocenić korzyści wynikające z różnych typów ubezpieczeń,
• porównać oferty funduszy emerytalnych

28. Dochody z kapitału

• posługiwać się pojęciami i terminami: kapitał, jednostka uczestnictwa, lokata, akcja, dywidenda, obligacje, lokaty rzeczowe,
• wymienić i scharakteryzować formy lokowania pieniędzy

• omówić wady i zalety różnych form lokowania pieniędzy,
• wymienić cechy dobrej lokaty,
• wyjaśnić, skąd się biorą oszczędności w gospodarstwie domowym,
• wyjaśnić, dlaczego nie warto przechowywać oszczędności w „skarpecie”

• scharakteryzować zarządzanie portfelem inwestycyjnym,
• określić strategie gracza giełdowego,
• obliczyć odsetki od lokat bankowych,
• porównać warunki oszczędzania i kredytowania w miejscowych bankach i wybrać najkorzystniejsze z nich

29. Wydatki rodziny

• odróżnić wydatki stałe od wydatków okresowych,
• odróżnić wydatki konsumpcyjne od wydatków inwestycyjnych,
• posługiwać się terminami: suma ubezpieczenia, składka, szkoda, odszkodowanie,
• wymienić i scharakteryzować rodzaje ubezpieczeń majątkowych,
• wymienić i scharakteryzować rodzaje ubezpieczeń na życie

• odróżniać ubezpieczenia obowiązkowe od ubezpieczeń indywidualnych,
• wymienić różnych ubezpieczycieli

• zaplanować wydatki gospodarstwa domowego,
• wskazać rolę regulacji państwa dotyczącej ubezpieczeń,
• ocenić korzyści wynikające z rożnych typów ubezpieczeń,
• dokonać wyboru ubezpieczenia na życie

30. Budżet rodziny

• ocenić dochody gospodarstwa domowego,
• ocenić wydatki gospodarstwa domowego,
• omówić zasady konstruowania budżetu gospodarstwa domowego,
• wskazać źródła zwiększania dochodów gospodarstwa domowego,
• wskazać źródła oszczędzania

• wskazać ograniczenia przy konstruowaniu budżetu gospodarstwa domowego,
• scharakteryzować kredyty konsumpcyjne i mieszkaniowe,
• wyjaśnić, na czym polega racjonalne gospodarowanie budżetem gospodarstwa domowego,
• wskazać możliwości zmniejszania ryzyka związanego z oszczędzaniem

• zaplanować zbilansowany budżet gospodarstwa domowego,
• wykazać duże znaczenie dobrze skonstruowanego budżetu gospodarstwa domowego,
• ocenić postawy przedsiębiorcze w rodzinie

Część V. Przedsiębiorczość a samorząd terytorialny i organizacje pozarządowe

Nazwa jednostki

dydaktycznej

Wymagania podstawowe

uczeń będzie umiał:

Wymagania rozszerzające

uczeń będzie umiał:

Wymagania dopełniające

uczeń będzie umiał:

31. Zachowania przedsiębiorcze w strukturach samorządu terytorialnego

• scharakteryzować strukturę samorządu terytorialnego w Polsce,
• wymienić zadania samorządu terytorialnego,
• scharakteryzować budżet samorządu terytorialnego

• wymienić sposoby pozyskiwania dochodów przez samorząd terytorialny,
• wymienić rodzaje wydatków samorządu terytorialnego,
• scharakteryzować rodzaje działań przedsiębiorczych na rzecz lokalnej społeczności

• wykazać znaczący wpływ działalności samorządu terytorialnego na funkcjonowanie lokalnej społeczności,
• uzasadnić potrzebę aktywnego włączania się każdego mieszkańca danej społeczności w jej rozwój

32. Organizacje pozarządowe jako obszar zachowań przedsiębiorczych

• posługiwać się pojęciami i terminami: organizacja pozarządowa, wolontariusz, donator (ofiarodawca), działalność charytatywna, fundacja, stowarzyszenie,
• wymienić rodzaje organizacji pozarządowych,
• zilustrować przykładami działalność organizacji pozarządowych,
• wymienić cele działalności organizacji pozarządowych

• scharakteryzować zachowania przedsiębiorcze działalności organizacji pozarządowych,
• wymienić źródła finansowania działalności organizacji pozarządowych

• uzasadnić potrzebę istnienia organizacji pozarządowych,
• objaśnić powiązania organizacji pozarządowych z państwem i samorządem terytorialnym,
• wskazać na konieczność wspierania przez państwo i samorząd terytorialny organizacji pozarządowych,
• zidentyfikować i scharakteryzować organizacje pozarządowe działające w środowisku lokalnym